ന്യൂഡൽഹി: (KVARTHA) ഹിന്ദുക്കളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ജ്യോതിർലിംഗങ്ങൾ പരമശിവൻ്റെ ഏറ്റവും പവിത്രമായ രൂപങ്ങളെയാണ് പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത്. തിന്മയുടെ നാശകനും സർവ്വശക്തനുമായ ശിവനെ ഒരു തേജോമയമായ ലിംഗത്തിന്റെ (ജ്യോതിർലിംഗം) രൂപത്തിൽ ആരാധിക്കുന്ന ഈ പുണ്യസ്ഥലങ്ങൾക്ക് ആത്മീയ പ്രാധാന്യം ഏറെയാണ്. 'ജ്യോതിർലിംഗം' എന്ന പദം രണ്ട് വാക്കുകളിൽ നിന്നാണ് ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്: 'ജ്യോതി' എന്നാൽ പ്രകാശം, 'ലിംഗം' എന്നാൽ അടയാളം. ഒരുമിച്ച്, അവ അതിരുകളില്ലാത്ത ശിവൻ്റെ അനന്തമായ സ്വഭാവത്തെയും എല്ലാ അതിരുകളും കടന്നുപോകുന്ന ശാശ്വതമായ പ്രകാശത്തെയും പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്നുവെന്നാണ് വിശ്വാസം.

ജ്യോതിർലിംഗങ്ങളുടെ ഐതിഹ്യം

ജ്യോതിർലിംഗങ്ങളുടെ ഉത്ഭവം ഹൈന്ദവ പുരാണങ്ങളിൽ ആഴത്തിൽ വേരൂന്നിയതാണ്. വിഷ്ണുപുരാണമനുസരിച്ച്, ബ്രഹ്മാവും വിഷ്ണുവും ആരാണ് പരമോന്നത ദൈവം എന്നതിനെക്കുറിച്ച് ഒരിക്കൽ തർക്കമുണ്ടായി. തർക്കം പരിഹരിക്കാൻ, ശിവൻ ഒരു വലിയ പ്രകാശസ്തംഭമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു, അതിന്റെ അവസാനം കണ്ടെത്താൻ അവരെ വെല്ലുവിളിച്ചു. വിഷ്ണുവിന് അത് ചെയ്യാൻ കഴിയില്ലെന്ന് സമ്മതിച്ചപ്പോൾ, ബ്രഹ്മാവ് മുകൾഭാഗം കണ്ടെത്തിയതായി വ്യാജമായി അവകാശപ്പെട്ടു. ഈ വഞ്ചനയിൽ കോപാകുലനായ ശിവൻ ബ്രഹ്മയെ ശപിച്ചു, അവനെ ആരാധിക്കില്ലെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. ശിവൻ്റെ സർവ്വവ്യാപിത്വത്തെ പ്രതീകപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ഈ അനന്തമായ പ്രകാശസ്തംഭത്തിൽ നിന്നാണ് ജ്യോതിർലിംഗങ്ങൾ ഉത്ഭവിച്ചതെന്നാണ് വിശ്വാസം.

ഇന്ത്യയിലെ 12 ജ്യോതിർലിംഗങ്ങൾ

യഥാർത്ഥത്തിൽ 64 ജ്യോതിർലിംഗങ്ങൾ ഉണ്ടെന്ന് പറയപ്പെടുന്നുണ്ടെങ്കിലും, അവയിൽ 12 എണ്ണം ഏറ്റവും പവിത്രവും ശുഭകരവുമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഈ ഓരോ ജ്യോതിർലിംഗത്തിനും പ്രത്യേക  ഐതിഹ്യമുണ്ട്, കൂടാതെ ശിവൻ്റെ ഒരു പ്രത്യേക രൂപമായി ഇത് ആരാധിക്കപ്പെടുന്നു. അനുഗ്രഹം തേടിയും ആത്മീയ ജ്ഞാനം തേടിയും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തീർഥാടകർ ഈ പുണ്യസ്ഥലങ്ങളിലേക്ക് യാത്രകൾ നടത്തുന്നു. 

1. സോമനാഥ, ഗുജറാത്ത്: 

ഗുജറാത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ആരാധനാലയങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് സോമനാഥ ക്ഷേത്രം. അറബിക്കടലിന്റെ തീരത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം ശാന്തമായ അന്തരീക്ഷവും വാസ്തുവിദ്യയുടെ ഗാംഭീര്യവും ഇതിനെ തീർച്ചയായും സന്ദർശിക്കേണ്ട തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റുന്നു.

2. മല്ലികാർജുന, ആന്ധ്രാപ്രദേശ്:

മല്ലികാർജുന ജ്യോതിർലിംഗ ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ കുർണൂൽ ജില്ലയിൽ കൃഷ്‌ണ നദിയുടെ തീരത്ത് ശ്രീശൈലം എന്ന പർവതത്തിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ശ്രീശൈലം ക്ഷേത്രം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. ഇത് ഭ്രമരാംബ ദേവിയുടെ ക്ഷേത്രവുമായി ചേർന്ന് ഇരട്ടി പുണ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇടതൂർന്ന വനങ്ങളും കൃഷ്ണാ നദിയും ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ആത്മീയ സൗന്ദര്യത്തിന് മാറ്റുകൂട്ടുന്നു.

3. മഹാകാലേശ്വർ, മധ്യപ്രദേശ്:

മധ്യപ്രദേശിലെ ഉജ്ജയിനിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മഹാകാലേശ്വർ ജ്യോതിർലിംഗം, വിശുദ്ധ ഭസ്മം കൊണ്ട് ദേവനെ അഭിഷേകം ചെയ്യുന്ന പ്രത്യേക ഭസ്മ ആരതിക്ക് പേരുകേട്ടതാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ആത്മീയ പ്രഭാവലയവും ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യവും ഇതിനെ ഒരു ജനപ്രിയ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റുന്നു.

4. ഓംകാരേശ്വർ, മധ്യപ്രദേശ്:

നർമ്മദ നദി രൂപംകൊണ്ട ഒരു ദ്വീപിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഓംകാരേശ്വർ ജ്യോതിർലിംഗം, 'ഓം' എന്ന പുണ്യ ചിഹ്നത്തിന്റെ ആകൃതിയിലാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ശാന്തമായ ചുറ്റുപാടും ആത്മീയ ഊർജ്ജവും ഭക്തരെയും പ്രകൃതി സ്നേഹികളെയും ഒരുപോലെ ആകർഷിക്കുന്നു.

5. വൈദ്യനാഥൻ, ജാർഖണ്ഡ്:

ജാർഖണ്ഡിലെ ഡിയോഘറിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ബൈദ്യനാഥ് ജ്യോതിർലിംഗം, ലക്ഷക്കണക്കിന് ഭക്തർ ദൈവത്തിന് പുണ്യജലം സമർപ്പിക്കുന്ന വാർഷിക ശ്രാവണി മേളയ്ക്ക് പ്രസിദ്ധമാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സങ്കീർണ്ണമായ കൊത്തുപണികളും ആത്മീയ അന്തരീക്ഷവും ഇതിനെ തീർച്ചയായും സന്ദർശിക്കേണ്ട ഒരിടമാക്കി മാറ്റുന്നു.

6. ഭീംശങ്കർ, മഹാരാഷ്ട്ര:

പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഭീംശങ്കർ ജ്യോതിർലിംഗം, പച്ചപ്പ് നിറഞ്ഞ പ്രകൃതിയാലും വന്യജീവി സങ്കേതത്താലും ചുറ്റപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നാഗര ശൈലിയിലുള്ള വാസ്തുവിദ്യയും ആത്മീയ പ്രഭാവലയവും ഇതിനെ ഒരു അതുല്യ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റുന്നു.

7. രാമനാഥസ്വാമി, തമിഴ്‌നാട്:

തമിഴ്‌നാട്ടിലെ രാമേശ്വരത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ ജ്യോതിർലിംഗം, ചാർ ധാം തീർത്ഥാടനത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. നീണ്ട തൂണുകളുള്ള ഇടനാഴികൾക്കും രാമായണവുമായുള്ള ബന്ധത്തിനും ക്ഷേത്രം പ്രസിദ്ധമാണ്.

8. നാഗേശ്വർ, ഗുജറാത്ത്: 

ദ്വാരകയ്ക്ക് സമീപം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നാഗേശ്വർ ജ്യോതിർലിംഗം, ശിവന്റെ വലിയ പ്രതിമയ്ക്ക് പേരുകേട്ടതാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ശാന്തമായ അന്തരീക്ഷവും ആത്മീയ ഊർജ്ജവും ദൂരെ നിന്നുള്ള ഭക്തരെ ആകർഷിക്കുന്നു.

9. കാശി വിശ്വനാഥ്, ഉത്തർപ്രദേശ്:

വാരാണസിയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കാശി വിശ്വനാഥ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആരാധിക്കപ്പെടുന്ന ജ്യോതിർലിംഗങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്. സ്വർണം പൂശിയ താഴികകുടവും ഗംഗാ നദിയുടെ തീരത്തുള്ള സ്ഥാനവും ഇതിനെ ഒരു ആത്മീയ കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റുന്നു.

10. ത്രയംബകേശ്വർ, മഹാരാഷ്ട്ര:

നാസിക്കിന് സമീപമുള്ള ബ്രഹ്മഗിരി കുന്നുകളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ത്രയംബകേശ്വർ ജ്യോതിർലിംഗം, മൂന്ന് മുഖങ്ങളുള്ള ലിംഗത്തിന് പേരുകേട്ടതാണ്. ഗോദാവരി നദിയുടെ സാമീപ്യം ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ആത്മീയ പ്രാധാന്യം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.

11. കേദാർനാഥ്, ഉത്തരാഖണ്ഡ്:

ഹിമാലയത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കേദാർനാഥ് എത്തിച്ചേരാൻ ഏറ്റവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള ജ്യോതിർലിംഗങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വിദൂര സ്ഥാനം മനോഹരമായ കാഴ്ചകളും ഇതിനെ ഒരു പ്രധാന തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റുന്നു.

12. ഘൃഷ്ണേശ്വർ, മഹാരാഷ്ട്ര:

ഔറംഗബാദിന് സമീപം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഘൃഷ്ണേശ്വർ ജ്യോതിർലിംഗം, 12 ജ്യോതിർലിംഗങ്ങളിൽ അവസാനത്തേതാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സങ്കീർണ്ണമായ കൊത്തുപണികളും എല്ലോറ ഗുഹകളുമായുള്ള സാമീപ്യവും ഇതിനെ ഒരു ജനപ്രിയ ലക്ഷ്യസ്ഥാനമാക്കി മാറ്റുന്നു.

ഈ ലേഖനം ഷെയർ ചെയ്യുക. നിങ്ങളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ കമൻ്റ് ബോക്സിൽ രേഖപ്പെടുത്തുക.

This article discusses the 12 Jyotirlingas, the most sacred representations of Lord Shiva. It explains their significance, history, and the importance of visiting them, especially during Maha Shivaratri.

#Mahashivaratri #Jyotirlingas #LordShiva #Hinduism #Temples #India